Erfgoed, comfort en verbinding komen samen in het Kloosterkwartier
Bron: Stedenbouw
Met de transformatie van het Moederhuis in Veghel zetten wij een prachtige kroon op de bijzondere herbestemming van het Kloosterkwartier. De voormalige en rijks monumentale thuishaven van de Zusters Franciscanessen is in zeventig werkweken en met respect voor haar geschiedenis getransformeerd tot een eigentijds woongebouw met vijftig sociale huurappartementen. Bovendien is de naastgelegen historische Kapel verbouwd tot een kantoorruimte voor de medewerkers van de gemeente Meierijstad, Sociaal Werk Meierijstad en woningcorporatie Area.
Het herstellen, behouden en herbestemmen van historische gebouwen vormt een belangrijk onderdeel van het vakmanschap binnen Bouwbedrijf van de Ven. Van kloosters en stadsvilla’s tot kerken en monumentale panden, die vaak beeldbepalend zijn voor hun omgeving én een rijke historie met zich meedragen. Het Kloosterkwartier past uitstekend in dit plaatje en heeft in oktober een prachtige afronding gekregen met de oplevering van het Moederhuis en de Kapel. “Het Moederhuis betreft een ontwikkeling van Zenzo Maatschappelijk Vastgoed, dat ons al in een vroeg stadium in het bouwteam heeft uitgenodigd”, vertelt onze hoofd restauratie en herbestemming Herman Hooijmans. “Samen met woningcorporatie Area, LA | Architecten Ingenieurs, ingenieursbureau Verhoeven en Leenders, ingenieursbureau Quinta en K+ Adviesgroep hebben wij het voorlopig ontwerp uitgewerkt tot een definitief en uitvoeringsontwerp.
Hierbij kregen we met diverse uitdagingen te maken. Allereerst omdat het Moederhuis een bestaand en rijks monumentaal pand betreft, maar ook vanwege de netcongestieproblemen in het gebied.”
"De historie is nog goed zichtbaar in de kapel uit 1939"
SFEER EN KWALITEIT VAN DESTIJDS
Onze werkzaamheden startten in april 2024 met het strippen van het Moederhuis. Hierbij is de constructieve hoofdstructuur van het gebouw bewaard gebleven, terwijl de inbouw uit de jaren ’80 volledig is verwijderd. In september 2024 zijn we gestart met de montage van het nieuwe inbouwpakket, dat in basis bestaat uit metalstudwanden, Estrich vloeren en een nieuwe keuken, badkamer en toilet. De oude gangstructuur is behouden. Bovendien zijn de gevels in overleg met de Rijksdienst en architect licht en behoudend technisch hersteld en hebben wij alle aluminium kozijnen vervangen door hout. Helaas zijn in het verleden veel kenmerkende elementen van het Moederhuis verloren gegaan. In de Kapel uit 1939 is de historie echter nog wél zichtbaar. Daarom hebben wij hier een doos-in-doos inbouwpakket toegevoegd die de sfeer en kwaliteit van destijds respecteert. Natuurlijke materialen zoals blank hout contrasteren heel mooi met de originele
donkere baksteen. Op verschillende plekken zijn bovendien doorbraken gemaakt voor extra daglicht, zonder dat de structuur van het gebouw en de bijzondere glas-in-loodramen werden aangetast.
Een bijzondere en onverwachte vondst in de Kapel is een tijdscapsule met een stuk perkament uit 1939, die verstopt zat achter het plakkaat van de eerstesteenlegging. Binnenkort wordt deze capsule teruggeplaatst, samen met een nieuwe capsule van de zusters. Hierdoor kan ook de volgende generatie weer verrast worden.
WIN-WIN VOOR GEBRUIK ÉN TECHNIEK
Voor de verwarming en koeling van de Kapel, het ontmoetingscentrum en de appartementen is in het Moederhuis een WKOruimte gerealiseerd. Aanvankelijk zou deze WKO-ruimte op de zolderverdieping komen, maar vanwege mogelijk geluid- en trillingsoverlast is besloten om hiervoor uit te wijken naar een donker hoekappartement op de begane grond. Hierdoor kwam op de zolder ruimte vrij voor een uniek en licht appartement. Een win- winsituatie voor zowel gebruik als techniek, maar ook een uitdaging in de ontwerp- en engineeringsfase.
Een uitdaging betrof ook de elektriciteitsvoorziening. Het complete Kloosterkwartier is namelijk van het gas af gehaald. In de engineeringsfase bleek de bestaande elektriciteitsvoorziening slechts toereikend voor één deel van dit project: óf de appartementen óf de Kapel en het ontmoetingscentrum. Met de kennis van destijds hebben wij gekozen om de Kapel en het ontmoetingscentrum op de bestaande trafo aan te sluiten. Op dat moment werd namelijk gegarandeerd dat alle appartementen tijdig hun eigen stroomvoorziening zouden krijgen. Helaas worden de aansluitingen als gevolg van netcongestie later gerealiseerd en zullen de appartementen begin 2026 in gebruik worden genomen.
OPEN, TOEGANKELIJK EN VERBONDEN
Vanaf dat moment kunnen bewoners wel heerlijk wonen in het hart van Veghel, dat getransformeerd is van een gesloten gemeenschap naar een open en toegankelijk gebied. Mensen kunnen elkaar bouwkundig én sociaal laagdrempelig ontmoeten. In navolging van de nieuwe en getransformeerde gebouwen levert ook de groene tuin hier een belangrijke bijdrage aan. In een tijd waarin onze samenleving steeds meer polariseert, wordt juist gefocust op verbinding. Allemaal met dank aan de Zusters Franciscanessen.